Bademcik (Tonsil) ve Geniz Eti (Adenoid)
Bademcik (Tonsil) ve Geniz Eti (Adenoid) Nedir?
Bademcikler boğazın sağ ve sol kısmında iki adet oval şeklindeki yapılardır. Geniz eti ise yutağın üst kısmında, burun boşluğunda bulunan, üzüme benzeyen yapılardır. Her ikisi de vücudun savunma mekanizmasının bir parçasıdırlar. Samsun’da yaşayan birçok hasta geniz eti ve bademcik enfeksiyonundan mustarip olmaktadır.
Tonsil ve adenoidin büyümesi kişide horlama, burun tıkanıklığı ve nefes durması şikayetlerine neden olur. Bu büyümeler bazı durumlarda ameliyat gerektirir. Aksi taktirde kişi rahat nefes alamaz ve günlük yaşamı etkilenmeye başlar. Nefesin yetersiz alınması kişinin konuşmasında da değişiklik meydana getirecektir. Yeni doğmuş bebeklerde, bebeğin annenin bağışıklık sistemini kullanmasından dolayı gelişmiş değillerdir. Geniz eti bademciklerin aksine 10 yaşından sonra tekrar küçülmeye başlar. Her ikisinin de normalden fazla büyümesi ve uyku ilişkili solunum problemlerine yol açması geniz eti ve bademcik ameliyatı ile sonuçlanabilmektedir.
Tonsil enfeksiyonu her insanda görülebilmektedir. Adenoid büyümesi ise çocukluk döneminin bir hastalığıdır genelde. Ameliyat gereksinimi kişide oluşan ağız kokusu ve tümör şüphesine bağlı olarak değişebilmektedir.
Tonsil veya adenoidin alınmasıyla birlikte kişinin bağışıklık sistemi çökmez. Bu yapılar yerine vücudun bağışıklık sisteminin diğer parçaları işlevlerine devam eder. Yanlış bilinen bu söylem nedeniyle insanlar bu ameliyattan çekinebilmektedir.
Bademcik (Tonsil) ve Geniz Eti (Adenoid) Nedenleri
Bademcik büyümesi nedenleri arasında en yaygın sebep olarak tümörler için alkol ve tütün tüketimi, pasif sigara içiciliği; iyi huylu büyümeler içinde sık iltihaplanma gösterilebilir. Geniz eti büyümesi nedenleri enfeksiyonlar, alerjiler, genetik faktörler, yoğun kimyasala maruz kalma ve kanser olabilir.
Bademcik (Tonsil) ve Geniz Eti (Adenoid) Belirtileri
- Boğaz ağrısı,
- Tahriş olmuş bademcikler,
- Boyun yanlarında ağrı,
- Ateş,
- Bademcik irileşmesi
- Baş ağrısı,
- Yorgunluk hissi,
- Ağız kokusu ve yutma güçlüğüdür.
Geniz eti büyümesi belirtileri ise tonsil belirtilerine benzerdir.
- Kulak ağrısı,
- İşitme kaybı,
- Horlama,
- Ağız açık uyuma, hastalarda saptanan şikayetlerdendir.
Bademcik (Tonsil) ve Geniz Eti (Adenoid) Tanı Yöntemleri
Uzman kulak burun boğaz hekimleri tarafından yapılan muayenede hastanın şikayetlerinin neden kaynaklandığı tespit edilir. Uzman hekim, şikayetlerin tonsilden mi geniz etinden mi kaynaklandığını anlamak için boğaz, kulak ve burna endoskopi kullanarak bakar.
Bademcik (Tonsil) ve Geniz Eti (Adenoid) Tedavi Yöntemleri
Tonsil ya da geniz eti büyümesinde hastalığın durumuna, bireyin günlük hayatının kısıtlanmasına bağlı olarak tedavi yöntemleri uygulanır. Hastalığın hafif seyrettiği hastalarda ilaç tedavisi gerekirken, bazı durumlarda ameliyat gerekebilmektedir.
İlaç Tedavisi
Tonsilde oluşan enfeksiyonlara karşı özel bir ilaç tedavisi yoktur. Bademcik büyümesinin altında yatan sebepler için ilaç kullanılabilir. Geniz etinde ise; ilk olarak ilaç tedavisi uygulanır. Genellikle alerjik burun spreyleri (nazal steroid) 2 ay gibi uzun süreli kullanılır. Hastada nefes alma ve horlamada rahatlama olursa 5-6 ay kadar devam edilebilir. Uzun kullanımda geniz eti genelde küçülme gözlenir. Fayda görülmez ise cerrahi önerilir.
Geniz Eti Ameliyatı (Adenoidektomi)
Adenoidektomi olarak adlandırılan geniz eti ameliyatı kişinin nefes almasını engellediğinde ve tedaviye cevap verilmemesi durumunda uygulanır. 15-20 dakika süren adenoidektomi; kan pıhtılaşma bozukluğu olanlara uygulanmaz. Bu işlem aracılığıyla geniz eti çıkartılarak kişinin rahatlaması sağlanır. Genelde ağız içinden genze ulaşılarak operasyon yapılır. Endoskopik de uygulanabilir.
Adenoidektomi bir küretaj (kazıma) ameliyatıdır. Aşırı alerjik bireylerde özellikle tekrar büyüme gibi bir durum nadiren görülebilir.
Bademcik Ameliyatı (Tonsillektomi)
Samsun’daki birçok sağlık kuruluşunda tonsillektomi operasyonu gerçekleştirilebilmektedir. Bademcik büyümesi ameliyatında uzman hekim bademcikleri oldukları yerden çıkartarak kanamayı durdurur. Deride herhangi bir kesilme işlemine ihtiyaç yoktur. Genellikle hasta, 1 gece gözetim altında tutulur. Ameliyat sonrası ilk 3 gün su, süt, meyve suyu ve dondurma verilir. Ardından yumuşak posalı diyete geçilir. Sert ve sıcak yiyeceklerin tüketilmemesi önemlidir. Yemeğin tam geçtiği alan olduğu için kolaylıkla travmatize olup kanamaya neden olabilir. Ameliyat sonrası 20 gün kadar kanama riski devam eder.