Guatr-Tiroid
Guatr – Tiroid Nedir?
Guatr hastalığı boyun bölgesinde yer alan tiroit bezinin şişerek büyümesi ile meydana gelir. Nadir görülen bir hastalık değildir. Toplumda sık görüldüğü gibi, kadınlarda erkeklere oranla daha çok rastlanır. İyot eksikliği guatr hastalığının en başlıca sebebidir. Samsun’da da sıklıkla rastlanan bu hastalık, uzman hekimler tarafından tedavi edilebilmektedir.
Guatr tanısı konan hastaların akıllarına “Guatr neden olur?” sorusu gelebilir. Guatr, tek bir sebebe bağlı olarak ortaya çıkan bir rahatsızlık değildir. Büyüyen tiroit bezinin kontrolünde dikkat edilmesi gereken başlıca etken nodül olup olmadığıdır. Nodül iyi veya kötü huylu olabilir. Kötü huylu nodüllerin tespit edilmesi durumunda tiroid kanseri riski oluşabilir. Kötü huylu nodüllere nadir rastlansa da bu ihtimal unutulmamalı ve takibi mutlaka yapılmalıdır.
Guatr belirtileri çeşitli olsa da hastalar en çok boyun bölgesindeki şişlikten yakınırlar. Tiroid bezi anormal şekilde şişerek o bölgede bulunan nefes borusuna veya yemek borusuna baskı yaptığı takdirde şikâyetler artabilir. Guatr ağrı ile kategorize bir hastalık değildir. Tiroid bezleri şişerek fazla çalışmaya başlarsa hipertiroidi hastalığı da guatr ile birlikte görülebilir. Bu iki rahatsızlığın bir arada sık görüldüğü bilinmektedir ve hastaya her iki rahatsızlığın da tespit edilmesi durumunda “zehirli guatr” tanısı konabilir.
“Guatr ve tiroid aynı mıdır?” sorusuna cevap olarak aynı olmadıklarını söylemek gerekir. Guatr ve tiroid farkı şudur; tiroit bezi vücutta bulunan bir dokudur. Guatr ise bu bezin şişmesiyle ortaya çıkan bir rahatsızlıktır.
Guatr – Tiroit Nedenleri
Guatr çoğunlukla iyot eksikliği sebebi ile ortaya çıkan bir rahatsızlık olsa da farklı sebepleri de olabilir. Graves hastalığı, Hashimoto tiroiditi ve tiroit bezlerinde nodül gibi sebepler de guatr hastalığının ortaya çıkmasında etkili olabilir. Tiroid kanseri ve gebelik de nadiren olsa da guatr oluşumuna sebep olabilir. Guatr ve tiroid hastalıkları sık görülen ve tedavisi mühim olan rahatsızlıklardır. “Tiroid neden olur?” sorusu sıkça sorulan bir sorudur.
Guatr – Tiroit Belirtileri
Guatr her zaman gözle görülür belirtilerle ortaya çıkmayabilir. Guatr belirtileri hastalığın neye bağlı olarak meydana geldiğine göre değişebilir. Guatr hastalığında tiroit hormonu az çalışıyorsa bağırsak tembelliğine bağlı olarak kabızlık, saçlarda dökülme, kilo alma, uyku bozukluğu ve cilt sorunları görülebilir.
Tiroid hormonu fazla salgılandığında ise zehirli guatr belirtileri ortaya çıkabilir. Hızlı çalışan tiroid belirtileri; bağırsak hareketlerinde artışa bağlı olarak ishal, kalp çarpıntısı, ellerde titreme, kontrol edilemeyen refleksler gibi belirtiler görülebilir. Yüksek tiroidin zararları hafife alınmamalıdır. Kısa sürede anormal zayıflama, vücutta titreme ve aşırı terleme gibi belirtiler varsa derhal bir doktor tarafından muayene edilmek gerekir.
Guatr – Tiroid Tanı Yöntemleri
Genel Muayene
Tiroit bezlerinin şiştiğini anlayabilmek için genel bir fizik muayene yeterlidir. Tiroid bezleri dokunulduğunda hissedilecek kadar şişmiş ve yumuşak kıvamlı ise genel muayene sonrası gerekli tetkikler yapılarak tedavi planlanabilir.
Ultrasonografi
Nodüllerin saptanması ve takibinde en önemli inceleme yöntemi ultrasonografidir. Nodül yapısının bazı özellikleri bize nodül karakteri (iyi huylu- kötü huylu) hakkında fikir verebilir. Kenar düzensizliği ve düzensiz kanlanma artışı kötü huylu durumlarda yaygın iken nodül sınırlarının düzgün konturlu olması, kanlanma azlığı gibi bulgular iyi huylu olmasına işarettir.
Tiroid Testleri
Gerekli durumlarda tiroidit açısından tiroid antikorlarına bakılabilir. İnce iğne biyopsisi veya tiroit sintigrafisi uygulanabilir.
Guatr – Tiroit Tedavi Yöntemleri
İlaç Tedavisi
Ciddi ve acil olmayan komplikasyonlarda ilaç tedavisi yeterli olabilir. Hormon eksikliği olan hastalarda hormon ilaçları sık tercih edilir.
Radyoaktif İyot Tedavisi
Bazı tür kanser türlerinde ameliyat sonrası ve bazen tiroid bezin fazla çalışması (hipertiroidi) olan hastalarda kullanılan bir yöntemdir.
Guatr Ameliyatı
Gerekli durumlarda guatr ameliyatı (tiroidektomi) yapılabilir. Tiroid bezinin her iki tarafta içinden ses teli siniri geçmektedir. %1-3 oranında ses tellerinde geçici veya kalıcı felç gelişme (kord vokal paralizisi) riski mevcuttur. Çok büyük guatr bezlerinde ve tekrar ameliyatlarda ses teli siniri felci (kord vokal paralizisi) riski artabilmektedir. Samsun’da uzman bir hekim tarafından yapılacak guatr ameliyatı ile sağlığınıza kavuşmanız mümkündür.